Het is uitzonderlijk dat ik slechts één klein nieuwsfeit heb over een lijst van 25 bedrijven, zonder de holdings mee te tellen.
Vanaf volgende week zijn er weer cijfers en wordt het weer drukker. Deze week richten we ons op de enquête en jullie opmerkingen en vragen.
Bedrijfsnieuws
Het enige vermeldingswaardige nieuws deze week is dat River Capital haar belang in Cake Box heeft verhoogd naar 7%. Eerder lanceerde River Capital een overnamebod op Cake Box, maar dit werd direct door het bestuur als te laag verworpen, terecht.
Sindsdien verhoogt River Capital langzaam maar geduldig haar belang. Het bod lag lager dan de prijs die ze nu al betalen. Komt er een nieuw bod, en is dit dan wel redelijk?
Deze week verschenen
Dinsdag verscheen het artikel “Onze portefeuille als bedrijf”. Dit biedt een andere kijk op onze portefeuille met waardeaandelen, in vergelijking met de Magnificent 7 en de S&P500.
Resultaten Enquête
Eerst wat statisitieken
Vrouwen zijn in de minderheid: slechts 6% van de respondenten is vrouw. Of ze vullen misschien minder graag enquêtes in.
74% van de lezers is ouder dan mij (44 jaar), en slechts 6% is jonger dan 34.
Jullie zijn hier voor de opvolging van bedrijven, gevolgd door nieuwe ideeën en goede beleggingen.
Op grotere afstand kwamen emotionele steun in moeilijke beurstijden en het leren van nieuwe dingen.
Jullie halen financiële informatie uit nieuwsbrieven (zoals Smart Capital), kranten/magazines, YouTube en Twitter/X.
Smart Capital werd gevonden door:
zoekopdrachten
verwijzing door familie of vrienden
al lang zeer lang lezer - weet het niet meer
boek “Verdubbel je geld in vijf jaar”
Opvallend dat de nummer 1-positie werd ingenomen door zoekopdrachten.
Ik ben heel dankbaar voor de posities 2 en 3, want dat toont aan dat mijn werk wordt gewaardeerd! Dat wil ik meteen benutten voor de volgende oproep: het doorverwijzen van anderen naar Smart Capital wordt zeer gewaardeerd. Onze lezersbasis mag zeker groeien.
Leuk om te zien dat het boek ook wat nieuwe mensen heeft aangetrokken. Momenteel werk ik aan een extra hoofdstuk voor het boek: “5 jaar later”. Een deadline heb ik nog niet voor ogen.
Uw vragen en opmerkingen
De enquête was natuurlijk anoniem. Mocht je een vraag hebben gesteld of een opmerking willen verduidelijken die hier niet is besproken, stuur me dan een mail via sam@smartcapital.be.
Helaas werkte de antwoordfunctie via Substack niet altijd goed de laatste weken, waardoor niet alle reacties tot bij mij kwamen. Pas dus tijdelijk het antwoordadres handmatig aan naar sam@smartcapital.be tot dit probleem is opgelost. Sorry voor het ongemak.
Een veelgehoorde opmerking ging over eerlijkheid en openheid.
eerlijke en duidelijke presentatie en opvolging
eerlijk over fouten
het goede én het slechte wordt vermeld, geen fake goed nieuwsshow
openness en eerlijkheid altijd heel verhelderend, en vertrouwen scheppend
Eerlijk en zelfkritisch waar het moet
…
Dat doet me goed. Het is niet altijd makkelijk, en vanuit marketingoogpunt misschien niet altijd de beste keuze, maar ik volg de uitspraak van Warren Buffett: “You can spend a lifetime building a reputation and destroy it in five minutes.”
Genoeg lof voor mezelf, laten we overgaan naar de opmerkingen en vragen.
Ik hoop enkel dat de resultaten aan gaan trekken. Ik sta nu na 3 jaar op een zeer bescheiden kleine winst, vrijwel te verwaarlozen, ben medio 2021 begonnen, net vóór het uitbreken van de Oekraïne oorlog heeft niet geholpen. Blijft emotioneel toch wat lastig terwijl de ETF's 3 fantastische jaren kenden. Ik probeer niettemin aan de strategie vast te houden
Dat geldt ook voor mij, en daar zal ik niet omheen draaien. Dit is de langste periode ooit met zo'n mager resultaat. Toch ben ik ervan overtuigd dat we een sterke selectie van ondergewaardeerde aandelen hebben en dat we aan de vooravond staan van een trendwijziging.
Daarom heb ik eerder dit jaar ook de gedurfde stap van de "Verdubbel Portefeuille" gezet.
De volgende opmerking kwam in verschillende vormen binnen. Ik heb de meest uitgebreide gekozen om op te reageren:
Wat meer aandacht outside de individuele aandelen, allocatie, jouw gedachten over de markt, trends, nieuwe inzichten, wat jij recentelijk hebt geleerd (ik neem aan dat jij ook nogsteeds (van fouten) leert. Ik vond je openness en eerlijkheid altijd heel verhelderend, en vertrouwen scheppend, ik zie daar momenteel minder van. Lijkt een beetje minder persoonlijk als vroegen, toen kwam het meer over als een kleine communitie en “ons blaadje”, wellicht ga je nu ook meer voor het grote publiek, weet ik niet. Persoonlijk zo ik bereid zijn het dubbele te betalen als bovenstaande terug zou komen.
Ik geef jullie gelijk, ook ik miste die persoonlijke touch. De focus lag alleen nog op de aandelen, mede door het extra werk dat op mijn bord terechtkwam.
Je hebt waarschijnlijk gemerkt dat er sinds september weer meer aandacht is voor extra achtergrondinformatie in de wekelijkse updates. Dit blijf ik doen, maar voortaan op donderdag in plaats van vrijdag.
Heb je vragen, opmerkingen, of wil je graag mijn mening weten? Stel ze gerust, ik maak er elke donderdag graag tijd voor. Je kunt de commentaarfunctie op de website gebruiken, of de chat, maar ik moet toegeven dat ik zelf nog steeds het beste werk via e-mail.
Het is fijn om te lezen dat sommigen bereid zijn het dubbele te betalen als die persoonlijke touch terugkomt, maar dat is niet nodig. Ik wil het persoonlijk houden.
Onze beleggingsstijl spreekt niet het grote publiek aan, maar om andere resultaten te behalen dan de massa, moet je ook andere dingen doen dan de massa.
Ik richt me liever op een trouw en betrokken publiek dan op grote aantallen.
Maar ik moet eerlijk zijn: het publiek mag best wat groter worden. Ik zal dus af en toe wat commerciëler moeten zijn.
Tussen oktober 2023 en april 2024, toen de lezers van BeursMagazine hun zes maanden gratis genoten, ontdekte ik dat leven zonder inkomende cashflow en alleen van beleggingen mogelijk is, maar niet aangenaam. Op de lange termijn kan dit je beleggingsbeslissingen beïnvloeden.
Een prijsverhoging staat nog niet op de planning, ik wil graag eerst een hoger aantal abonnees.
Door inflatie kan een verhoging op termijn echter niet uitblijven; de prijs is al meer dan tien jaar onveranderd.
Bestaande abonnees behouden hun huidige prijs zolang ze klant blijven. Een prijsverhoging geldt alleen voor nieuwe abonnees.
Vroeger was er meer aandacht voor allocatie, verdeling in schaakstukken en weging tussen value en holdings op basis van leeftijd of beleggingshorizon. Nu lijkt het enkel om individuele aandelen te gaan en niet om samenstelling en opbouw van portefeuille.
De schaakstukken als graadmeter voor de aandelen was iets waar ik zelf erg trots op was. Toch heb ik dit laten vallen. Dit is een belangrijk onderdeel van het extra hoofdstuk, dus daar laat ik je nog even op je honger zitten.
Het eerdere stuk hierover zal ik updaten en terug op de website plaatsen, zodat de visie over de weging tussen holdings en de individuele portefeuille weer duidelijk is. Eerst moeten er echter enkele andere zaken op de website aangepast en verbeterd worden. Ik merk namelijk dat sommige dingen, die beschikbaar zijn, blijkbaar niet makkelijk te vinden zijn.
Een andere veelgehoorde opmerking was: “Ik leer graag bij, dat mis ik soms nu.”
Ik moet toegeven dat ik me daar vroeger niet specifiek op richtte; ik deelde gewoon mijn ervaringen en meningen. Ik hoop dat dit in de toekomst weer opgepakt wordt met de rubriek op donderdag. Maar ik herhaal: laat me gerust per mail weten wat je precies zoekt. Als ik het kan, neem ik het mee op de schrijfplanning.
Er werd ook gevraagd naar meer. Meer content met vaste patronen, meer artikels,...
Dit is een lastige. Ik ben in de eerste plaats belegger, niet uitgever. In de wereld van nieuwsbrieven is het bekend dat je ongeveer 80% van je tijd aan marketing moet besteden en 20% aan je product. Als belegger lukt me dat niet.
Veel van die artikelen met vaste patronen dienen ook als marketing, en ik moet commerciëler uit de hoek komen. Dus als je je favorieten doorgeeft, zal ik proberen die op dinsdagen mee te nemen.
Een leuke suggestie was om af en toe een bedrijf te bespreken dat ik heb bekeken maar toch niet heb voorgesteld, en daarbij uitleg te geven waarom. Zo kan iedereen ervan leren.
In de meeste gevallen ligt de reden bij de prijs, maar ik houd deze suggestie in gedachten voor wanneer de uitkomst interessanter is.
Waarderingen verder uitwerken / welke discount rate werd gebruikt
Persoonlijk dacht ik dit al te doen, vooral door duidelijk aan te geven welke waarderingsmethode ik gebruik, zoals DCF, EPV, reproductiewaarde, of multiples. Een discounted cashflow (DCF) is namelijk niet altijd de meest geschikte methode.
Bij een DCF-waardering geef ik meestal mijn groeischatting en de discount rate, omdat dit de twee belangrijkste factoren zijn. Je kunt dan zelf kiezen of je deze op de vrije cashflow of op de winst toepast.
Als discount rate gebruik ik doorgaans tussen de 10% en 15%, afhankelijk van de risico’s die ik zie. Vaak hanteer ik gewoon 12%, mijn rendementseis.
Wat ik duidelijk wil maken: elke waardering is een mening, geen feit. Ze is altijd gebaseerd op veronderstellingen en inschattingen. Ik bundel deze tot één cijfer, maar eigenlijk zou het een bereik moeten zijn, bijvoorbeeld tussen €10 en €12 in plaats van precies €11.
Als belegger is het beter om ongeveer juist te zijn dan exact fout. De richting en de grootorde zijn belangrijker dan de exacte waardering.
Ik vind de laatste jaren dat er teveel op (te?) goedkope bedrijven wordt gezocht wat natuurlijk niet fout is, maar er is dikwijls een reden waarom iets goedkoop is. Ik ben vandaag bereid iets meer te betalen voor een bedrijf die (continu) groeit en waarvan de vooruitzichten prima zijn zonder met veronderstellingen te moeten omgaan als dit en als dat.... een jaarlijks (sterk) groeiend dividend kan daar een teken van zijn. Ik herinner me dat U eens gezegd hebt dat de autosector niet echt uw favoriete business is maar toch zitten er twee aandelen (Kamux en Stellantis) in de portefeuille die nog geen potten hebben gebroken.
Er kwamen ook opmerkingen over het focussen op MOAT-aandelen en ETF's. Voor wie de term MOAT niet kent: dit zijn bedrijven met uitzonderlijke concurrentievoordelen, waardoor ze gemakkelijker hun producten/diensten verkopen of hogere prijzen kunnen vragen.
Over ETF's kan ik duidelijk zijn: die zal je bij mij niet vinden. Niet dat ik tegen het product ben, maar waarom zou ik kiezen voor het gemiddelde van de beurs? Als ik passief wil beleggen, kies ik voor holdings die de markt al decennia verslaan.
Een ETF betekent vrede nemen met het gemiddelde, en dat wil ik niet. De afgelopen jaren presteerden ze misschien beter, maar over mijn 20-jarige carrière heb ik, ondanks deze recente zwakke periode, nog steeds een samengesteld rendement van ongeveer 11% per jaar. Als iets het gemiddelde is, kun je beter doen, en daar streef ik naar.
Ik begrijp dat mensen willen spreiden. Zorg er dan voor dat je echte experts volgt in hun vakgebied, niet marketinggoeroes die alles tegelijk doen. Wil je in ETF's beleggen? Luister dan naar Tim Nijsmans, Yoran Brondesma of Pieter Slegers.
MOAT-aandelen zijn ook wat de vraagsteller bedoelt. Het probleem is dat iedereen bereid is meer te betalen voor deze kwaliteitsaandelen. Dit is een overbeviste vijver, wat de prijzen opdrijft.
Pieter is een vriend en ik zie dat hij goed werk levert, maar zijn succes heeft ook een golf van nieuwsbrieven op gang gebracht die ofwel papegaaien of te ver gaan in hun zoektocht.
Ik vraag me af hoe vandaag de dag "MOAT" of "kwaliteit" wordt bepaald door velen. Vaak lijkt het alsof er naar strohalmen wordt gegrepen om iets als kwaliteit te bestempelen. Er wordt verondersteld dat alles hetzelfde blijft, maar mijn ervaring leert dat echte MOAT-bedrijven zeldzaam zijn. Er zijn maar weinig Coca-Cola's die decennialang blijven groeien.
De normale gang van zaken is dat bedrijven tijdelijk succesvol zijn — soms jarenlang — waarna concurrentiedruk de marges doet dalen. Of er gebeurt iets technologisch, het consumentengedrag verandert, of een politieke beslissing werkt tegen.
Veel van de MOAT-aandelen die nu worden geprezen, zullen slechts tijdelijk succesvol blijken te zijn.
Echte kwaliteit en bedrijven met een uitzonderlijk concurrentievoordeel zijn zeldzaam. En als ze voorspelbaar zijn, zijn ze nooit goedkoop, hooguit eerlijk geprijsd. Dat is meestal tijdens een beursdieptepunt, en niet vandaag.
In de huidige marktomgeving kies ik liever voor bedrijven waar de prijs alle negatieve scenario's al incalculeert, en waar de kans op een meevaller groter is dan die op een tegenvaller. De keerzijde: het vereist geduld, tot het sentiment en de rationaliteit weer terugkeren.
Stellantis is daar een goed voorbeeld van. Na een forse winst is het aandeel weer weggezakt, en we kunnen vandaag goedkoper kopen dan bij onze oorspronkelijke aankoop. De enige reden dat ik nog winst maak, is dankzij het royale dividend dat ik heb ontvangen.
Er kan en zal veel misgaan, maar voor de prijs die wij betaalden, lopen we weinig risico en levert elke meevaller een mooi rendement op. Ik neem de onaantrekkelijkheid van de moeilijke autosector er dan maar bij.
Enkele praktische zaken
Er waren ook enkele opmerkingen en bezorgdheden over bestaande zaken.
Zo was er de angst dat de chat de e-mails zou vervangen. Dat is absoluut niet het geval. De e-mails en de website blijven het belangrijkste.
De chat is bedoeld als extra voor wie graag verder wil praten, niet alleen met mij, maar ook onderling.
Als je niet wilt deelnemen aan de chat, is dat helemaal prima. Je zult niets missen. Mocht er toch iets interessants opduiken, dan kan ik dat altijd in de donderdagmail opnemen.
Uit de enquête bleek dat er relatief weinig interesse is in deze extra functie, maar we gaan het een paar maanden proberen.
Weet ook dat als je niet deelneemt aan de chat, niemand kan zien dat je abonnee bent van Smart Capital. Pas als je actief iets schrijft, wordt je gebruikersnaam zichtbaar..
Portaal waar je gemakkelijk de opgevolgde bedrijven kon terugvinden + verwijzingen naar eerdere besprekingen.
Dit is ook vandaag beschikbaar, zij het zonder koersen en aankoopprijzen, welke er voordien wel was. Deze kun je vinden via het tabblad "Selectie" op de website. Elk aandeel staat daar met zijn naam, en als je erop klikt, krijg je een lijst met alle besprekingen van dat aandeel.
Dit is ook een belangrijke reden om de opvolging van de cijfers nu apart te houden, zodat alles per aandeel overzichtelijk blijft.
Online Portefeuille in Google Sheets
Een suggestie was om een online portefeuille te maken in Google Sheets. Momenteel is er de selectielijst in PDF, die elke donderdag wordt meegestuurd.
Een PDF leek mij praktischer per mail dan een link naar een online bestand, maar ik zal bekijken of ik beide opties kan aanbieden.
Gemiddelde aankoopprijzen in Verdubbel Portefeuille
In het maandoverzicht staat inderdaad geen kolom met de gemiddelde aankoopprijzen. Dat komt omdat het programma Portfolio Performance, dat ik gebruik om alles bij te houden, deze prijzen naar euro's omzet. Dit kan verwarring veroorzaken bij andere valuta.
Ook de kolommen "Purchase Value" (aankoopwaarde) en "Market Value" staan altijd in de basismunt, euro.
Als de Google Sheets er komt, zal ik ook een tabblad maken voor alle transacties, zodat er volledige transparantie is.
Contacteer me
Dit was een flinke hoeveelheid vragen en opmerkingen. Maar jullie hoeven natuurlijk niet te wachten tot ik weer een enquête stuur om suggesties te doen of vragen te stellen.
Stuur gerust een mail naar sam@smartcapital.be. Ik beantwoord jullie vragen met plezier.