Les 15: Beoordelen van het Management

Introductie tot waardebeleggen

Je kan een bedrijf nog zo goed analyseren, de cijfers tot op de komma kennen, en een schijnbaar aantrekkelijke waardering vinden… als het management niet deugt, loop je alsnog het risico op ernstige teleurstellingen.

Het belang van managementkwaliteit wordt vaak onderschat. En dat is begrijpelijk: het is moeilijker te meten dan bijvoorbeeld winstgroei of return on equity. Toch is het een essentieel onderdeel van fundamentele analyse, zeker voor langetermijnbeleggers. Als aandeelhouder ben je namelijk mede-eigenaar van een bedrijf en je wil alleen met mensen samenwerken die je vertrouwt en respecteert.

Benjamin Graham zei het al:

"Het aandeelhouderschap geeft in theorie controle over het bedrijf. In praktijk gedragen aandeelhouders zich als passieve toeschouwers."

Er zijn drie centrale redenen waarom management van cruciaal belang is:

1. Strategie en visie bepalen de richting van het schip
   Zonder een duidelijke koers, geen duurzame groei.

2. Kapitaalallocatie bepaalt de efficiëntie van groei
   Wat doet men met de winst? Herinvesteren, dividend, overnames, schulden aflossen?

3. Cultuur en integriteit beïnvloeden de duurzaamheid van succes
   Een bedrijfscultuur komt van boven. Goed leiderschap zorgt voor transparantie, verantwoordelijkheid en langetermijndenken.

Zoals Warren Buffett het stelt:

"Wanneer een management met een reputatie van briljantie een bedrijf met een reputatie van slechte economische karakteristieken tegenkomt, is het meestal het bedrijf dat zijn reputatie behoudt."

Met andere woorden: goed management is geen garantie op succes, maar slecht management is vrijwel altijd een garantie op problemen.

Warren Buffett en Charlie Munger stellen duidelijke voorwaarden voor het beoordelen van bedrijfsleiders: competentie, integriteit en passie. Als een van die drie ontbreekt, wordt het een “no-go”.

Je moet je altijd afvragen:

• Zou ik mijn geld vrijwillig toevertrouwen aan deze mensen, als er geen beurskoers was?

• Denk ik dat zij voor mij werken als aandeelhouder, of enkel voor zichzelf?

Als het antwoord twijfelachtig is, dan zoek je beter verder.

12 beoordelingsvragen

Hieronder vind je de 12 concrete vragen die je helpen om managementkwaliteit te analyseren. Niet elk bedrijf moet perfect scoren, maar hoe meer vinkjes je kan zetten, hoe sterker je vertrouwen mag zijn.

1. Presteert het bedrijf al langer goed onder dit management?

Kijk niet naar één succesvol jaar, maar analyseer 5 à 10 jaar aan omzetgroei, winst per aandeel, vrije kasstroom en ROE. Consistentie is belangrijker dan groeisnelheid.

2. Hoe ziet de balans eruit?

Een goed management houdt de schulden onder controle, zeker in economisch cyclische sectoren. Vermijd bedrijven die voortdurend herfinancieren of onnodige risico’s nemen.

3. Hoe verstandig wordt kapitaal gealloceerd?

Wordt vrije kasstroom herbelegd in rendabele projecten of verkwist aan overnames en dure beloningen? Krijg je als aandeelhouder waar voor je geld?

4. Hoe lang zit het management aan het roer?

Een lange staat van dienst zegt vaak veel over stabiliteit en visie. Let ook op de wisselingen in C-level posities: te veel verloop is zelden een goed teken.

5. Hoe worden de bestuurders beloond?

Bonussen op korte termijn winst of omzet zijn risicovol. Geef de voorkeur aan beloningen die gelinkt zijn aan ROIC, FCF of groei per aandeel. Echte toppers investeren ook zelf in het bedrijf.

6. Verhogen of verlagen ze hun eigen belang?

bouwen ze hun aandelenbelang op, of dumpen ze ze zodra de optieregeling het toelaat? Insider buys zijn een goed signaal van vertrouwen. Stelselmatige insider sells doen een belletje rinkelen.

7. Doen ze kwartaalvoorspellingen?

Focus op kwartaaldoelen is vaak een teken van korte termijn denken. Bedrijven met een lange termijn visie geven geen guidance, maar bouwen aan duurzame waardecreatie.

8. Beheersen ze de kosten?

Zijn ze zuinig met aandeelhouderskapitaal, of bouwen ze prestigeprojecten met dure kantoren, reizen of een opgeblazen overhead? Eenvoudige communicatie en kostenbewustzijn zijn goede signalen.

9. Hoe gaan ze om met slecht nieuws?

Doen ze aan eerlijke communicatie, of vegen ze problemen onder de mat? Transparantie en verantwoordelijkheid zijn sleutelwoorden bij een integere directie.

10. Hebben ze een eigen strategie of volgen ze de kudde?

Kopiëren ze concurrenten, of varen ze hun eigen koers? Bedrijven die elk kwartaal een “nieuw plan” presenteren, hebben vaak geen langetermijnvisie.

11. Hoe helder is hun communicatie?

Lees de brieven aan aandeelhouders. Begrijp je wat ze zeggen, of voel je dat ze je in slaap willen sussen met wollige taal en modieuze termen? Helderheid = vertrouwen.

12. Zijn ze oprecht of vooral bezig met hun imago?

Een CEO die te vaak op televisie verschijnt, op sociale media actief is of zijn ego laat primeren boven de aandeelhouder, is geen duurzame leider. Karakter boven charisma.

Wat zijn rode vlaggen?

Hier enkele signalen die je niet mag negeren:

🚩 Management zonder noemenswaardig aandelenbelang
🚩 Agressieve accounting met veel “eenmalige aanpassingen”
🚩 Overnames die buiten de kernactiviteit vallen
🚩 Zware beloningspakketten zonder prestatiekoppeling
🚩 Overdreven focus op omzetgroei ten koste van marge of kapitaalrendement
🚩 Aandeelhouders die systematisch verwateren
🚩 Geen verantwoording voor fouten of tegenvallers

Waar vind je deze informatie?

De meeste antwoorden op bovenstaande vragen vind je niet in één Excel-bestand. Maar met een beetje werk zijn ze allemaal op te sporen:

• Jaarverslagen – lees vooral de brieven aan aandeelhouders

• Conference calls en interviews – let op de toon, consistentie en openheid

• Aandeelhouderspresentaties en -structuur

• Nieuwsartikels, sectoranalyses, podcasts en medewerkersreviews

Gebruik je gezond verstand. Goed management herken je vaak sneller aan wat ze niet zeggen, dan aan wat ze wel zeggen.

Leer dus niet alleen hoe een bedrijf werkt, maar ook wie het runt en waarom ze doen wat ze doen.

De cijfers vertellen je wat er gebeurde. Het management vertelt je wat er nog kan komen.